องค์กรภาครัฐและภาคเอกชนของญี่ปุ่นผนึกกำลังพัฒนาแพลตฟอร์มตรวจสอบข้อเท็จจริง (Fact-Checking) ด้วยปัญญาประดิษฐ์ (AI) เพื่อต่อสู้กับการบิดเบือนข้อมูลหรือข่าวปลอมที่แพร่กระจายในยามเกิดภัยพิบัติและในช่วงการเลือกตั้ง โดย AI จะทำหน้าที่วิเคราะห์ รวบรวมข้อมูลสนับสนุน และประเมินความถูกต้องของข้อมูลออนไลน์
สำนักข่าวเกียวโดรายงานว่า กลุ่มพันธมิตร 9 องค์กร ซึ่งประกอบด้วยบริษัท ฟูจิตสึ จำกัด (Fujitsu Ltd.) บริษัท เอ็นอีซี คอร์ปอเรชั่น (NEC Corp.) สถาบันสารสนเทศแห่งชาติ (National Institute of Informatics) และสถาบันการศึกษาต่าง ๆ มีเป้าหมายที่จะพัฒนาแพลตฟอร์มนี้ให้แล้วเสร็จภายในสิ้นปีงบประมาณ 2568
ได ยามาโมโตะ ผู้อำนวยการโครงการอาวุโสจากฟูจิตสึ กล่าวว่า “การตรวจสอบข้อเท็จจริงด้วยตัวเองต้องใช้เวลาค่อนข้างมาก แต่ระบบนี้จะช่วยให้เราตัดสินใจได้อย่างรวดเร็ว”
ในช่วงปลายเดือนพฤษภาคมที่ผ่านมา ยามาโมโตะได้ทดลองใช้ระบบที่อยู่ระหว่างการพัฒนา โดยป้อนข้อความว่า “กลุ่มโจรต่างชาติเข้าไปในพื้นที่ประสบภัยทันทีหลังเกิดแผ่นดินไหวโนโตะ” และให้ระบบตรวจสอบ เพียงไม่กี่วินาทีต่อมา ระบบก็แสดงผลการตรวจสอบว่าข้อความดังกล่าวเป็น “เท็จ” นอกจากนี้ ระบบยังได้แสดงข้อมูลสนับสนุนการประเมิน โดยอ้างอิงบทความจากหนังสือพิมพ์ที่ระบุว่าพบข้อมูลที่ขัดแย้งกับข้อกล่าวอ้าง พร้อมทั้งสรุปว่าองค์กรข่าวที่เผยแพร่รายงานมีความน่าเชื่อถือ “สูง”
แพลตฟอร์มนี้ใช้โมเดลภาษาขนาดใหญ่ (Large Language Model) ที่เชี่ยวชาญด้านการต่อต้านข่าวปลอมโดยเฉพาะ และได้รับการสนับสนุนงบประมาณ 6 พันล้านเยน (ประมาณ 40 ล้านดอลลาร์สหรัฐ) จากองค์การพัฒนาพลังงานใหม่และเทคโนโลยีอุตสาหกรรม (New Energy and Industrial Technology Development Organization) ซึ่งเป็นหน่วยงานของรัฐบาล
นักพัฒนาเผยด้วยว่า แพลตฟอร์มนี้ยังสามารถตรวจจับ “Deepfake” ซึ่งเป็นรูปภาพและวิดีโอที่สร้างด้วย AI โดยใช้บุคคลจริงเป็นแบบได้อีกด้วย เนื่องจากระบบสามารถตรวจจับลักษณะเฉพาะที่มักถูกมองข้ามได้
ทั้งนี้ ความเคลื่อนไหวดังกล่าวเกิดขึ้นในช่วงเวลาที่ความกังวลเกี่ยวกับการเผยแพร่ข้อมูลบิดเบือนและข่าวปลอมออนไลน์มีมากขึ้น เช่น วิดีโอภัยพิบัติปลอม รวมถึงความกังวลเกี่ยวกับผลกระทบต่าง ๆ ที่อาจเกิดขึ้นในยามวิกฤต
โดย สำนักข่าวอินโฟเควสท์ (14 ส.ค. 68)
