ศาลสูงสุดบราซิลมีคำพิพากษาเมื่อวันพฤหัสบดี (11 ก.ย.) ให้จำคุก ฌาอีร์ โบลโซนารู อดีตประธานาธิบดีบราซิล เป็นเวลา 27 ปี 3 เดือน หลังคณะตุลาการลงมติว่า เขามีความผิดจริงฐานสมคบคิดก่อการรัฐประหารเพื่อรักษาอำนาจหลังพ่ายแพ้การเลือกตั้งเมื่อปี 2565 นับเป็นคำตัดสินที่สั่นสะเทือนสถานะของผู้นำประชานิยมฝ่ายขวาจัดคนสำคัญที่สุดคนหนึ่งของโลก
คำวินิจฉัยของคณะตุลาการศาลสูงสุด 5 ท่าน ส่งผลให้โบลโซนารูในวัย 70 ปี ได้ถูกจารึกประวัติศาสตร์ในฐานะอดีตประธานาธิบดีคนแรกของประเทศที่ถูกพิพากษาว่ามีความผิดฐานบ่อนทำลายประชาธิปไตย ทั้งยังจุดชนวนความขุ่นเคืองจากคณะบริหารของประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ แห่งสหรัฐฯ
ตุลาการ 4 ใน 5 เสียงลงมติว่า อดีตปธน.โบลโซนารูมีความผิด 5 กระทง ประกอบด้วย การเป็นส่วนหนึ่งขององค์กรอาชญากรรม, การใช้ความรุนแรงเพื่อล้มล้างระบอบประชาธิปไตย, การจัดตั้งเพื่อก่อการรัฐประหาร, การทำลายทรัพย์สินของทางราชการ และการทำลายทรัพย์สินทางวัฒนธรรมที่ได้รับการคุ้มครอง
“คดีอาญานี้แทบจะเป็นจุดบรรจบระหว่างอดีต ปัจจุบัน และอนาคตของบราซิล” ตุลาการ การ์เมน ลูเซีย กล่าวก่อนลงมติชี้ขาดความผิดของโบลโซนารู โดยอ้างถึงหน้าประวัติศาสตร์ของชาติที่แปดเปื้อนด้วยการรัฐประหารและความพยายามโค่นล้มประชาธิปไตย
ลูเซียกล่าวเสริมว่า พยานหลักฐานมีน้ำหนักอย่างยิ่งว่า โบลโซนารูซึ่งปัจจุบันถูกควบคุมตัวในบ้านพัก ได้ลงมือกระทำการ “โดยมุ่งหวังที่จะกัดเซาะระบอบประชาธิปไตยและสถาบันต่าง ๆ”
อย่างไรก็ตาม คำพิพากษามิได้เป็นเอกฉันท์ เมื่อตุลาการ ลุยซ์ ฟุกซ์ มีความเห็นแย้งเมื่อวันพุธ (10 ก.ย.) โดยให้ยกฟ้องอดีตปธน.โบลโซนารูทุกข้อกล่าวหา พร้อมทั้งตั้งข้อกังขาต่อเขตอำนาจของศาล
ยิ่งไปกว่านั้น คำตัดสินนี้อาจโหมกระพือความกราดเกรี้ยวของพันธมิตรคนสำคัญของโบลโซนารูอย่างปธน.ทรัมป์ ผู้ซึ่งเคยประณามคดีนี้ว่าเป็น “การล่าแม่มด” และได้ดำเนินมาตรการตอบโต้บราซิล ทั้งการขึ้นกำแพงภาษี การคว่ำบาตรตุลาการผู้พิจารณาคดี และการเพิกถอนวีซ่าตุลาการศาลสูงสุดส่วนใหญ่
เมื่อผู้สื่อข่าวสอบถามถึงคำตัดสินในวันพฤหัสบดี ปธน.ทรัมป์ยังคงกล่าวยกย่องโบลโซนารู และเรียกคำพิพากษาครั้งนี้ว่าเป็น “เรื่องเลวร้ายอย่างที่สุด”
“ผมว่ามันแย่มาก ๆ ต่อบราซิล” ทรัมป์กล่าว
ขณะเดียวกัน เอดัวร์ดู โบลโซนารู สมาชิกรัฐสภาบราซิลซึ่งติดตามการพิจารณาคดีของบิดาจากสหรัฐฯ เปิดเผยกับสำนักข่าวรอยเตอร์ว่า เขาคาดว่า ปธน.ทรัมป์จะพิจารณาใช้มาตรการคว่ำบาตรเพิ่มเติมต่อบราซิล และคณะตุลาการศาลสูงสุด
ด้านมาร์โก รูบิโอ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ ระบุผ่านแพลตฟอร์มเอ็กซ์ว่า ศาล “พิพากษาอย่างอยุติธรรม” และกล่าวเสริมว่า “สหรัฐอเมริกาจะตอบโต้การล่าแม่มดครั้งนี้อย่างสาสม”
“พวกเขาต้องการสกัดผมจากเวทีการเมืองในปีหน้า” โบลโซนารูให้สัมภาษณ์กับรอยเตอร์เมื่อไม่นานนี้ โดยหมายถึงการเลือกตั้งปี 2569 ที่ประธานาธิบดีลูอิซ อินาซิโอ ลูลา ดา ซิลวา มีแนวโน้มจะลงชิงตำแหน่งเป็นสมัยที่สี่ “ถ้าไม่มีผมลงแข่ง ลูลาจะเอาชนะใครก็ได้ทั้งนั้น”
โดย สำนักข่าวอินโฟเควสท์ (12 ก.ย. 68)
