สืบเนื่องจากกลุ่มผู้ใช้รถไฟฟ้า “เนต้า” (NETA) ได้เข้ามายื่นหนังสือต่อสภาองค์กรของผู้บริโภค (สภาผู้บริโภค) เนื่องจากประสบปัญหาจากการใช้งานรถยนต์ ทั้งจดทะเบียนป้ายขาวไม่ได้ รถเสียไร้อะไหล่ซ่อม ศูนย์บริการปิดตัวหรือปฏิเสธเคลม โดยเนต้าและตัวแทนจำหน่าย (ดีลเลอร์) ได้ออกมาชี้แจงแนวทางแก้ไข แต่สภาผู้บริโภคและกลุ่มผู้เสียหายพบว่าคำชี้แจงดังกล่าว ยังไม่สามารถแก้ไขปัญหาได้จริงในเชิงปฏิบัติ และไม่ครอบคลุมความเสียหายที่แท้จริงที่ผู้บริโภค
สภาผู้บริโภค จึงมีการดำเนินคดีช่วยเหลือผู้บริโภคในรูปแบบคดีแบบกลุ่ม (Class Action) และอยู่ระหว่างดำเนินการยื่นเรื่องฟ้องร้องคดีแบบกลุ่ม ทั้งนี้ ในปัจจุบันสภาผู้บริโภคได้รับการร้องเรียนเพิ่มเติมกับผู้บริโภคที่ใช้รถยนต์เนต้า ที่กำลังประสบปัญหาทางการเงินอย่างเร่งด่วน และไม่สามารถผ่อนชำระรถยนต์เนต้าต่อไปได้ โดยมีอีกแนวทางในการดำเนินการ คือ การนำรถยนต์ไปคืนให้แก่บริษัทไฟแนนซ์ หรือผู้ให้เช่าซื้อรถยนต์ที่ได้ทำสัญญาเช่าซื้อรถยนต์ไว้ โดยต้องไม่มีประวัติค้างชำระ
นายโสภณ หนูรัตน์ หัวหน้าฝ่ายคุ้มครองและพิทักษ์สิทธิผู้บริโภค สภาองค์กรของผู้บริโภค (สภาผู้บริโภค) กล่าวว่า ผู้บริโภคที่ซื้อรถยนต์เนต้า พร้อมได้ทำสัญญาเช่าซื้อรถยนต์กับบริษัทไฟแนนซ์ และไม่มีประวัติค้างชำระ สามารถใช้สิทธิในฐานะผู้บริโภค ทำหนังสือแจ้งบอกเลิกสัญญา และส่งมอบคืนรถยนต์ให้กับบริษัทไฟแนนซ์ ที่ได้ทำสัญญาไว้ได้ เป็นไปตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 573 โดยมีขั้นตอนดำเนินการ คือ ให้ทำหนังสือบอกเลิกสัญญาเช่าซื้อ และนำไปส่งมอบพร้อมกับนำรถไปคืนที่บริษัทไฟแนนซ์คู่สัญญา พร้อมถ่ายภาพรถที่ส่งมอบเป็นหลักฐาน และให้มีการตรวจสภาพรถที่ส่งมอบ
ทั้งนี้ ผู้บริโภคสามารถคืนรถได้โดยไม่ต้องรับผิดชอบในส่วนต่างของราคาที่เหลือ และหากบริษัทไฟแนนซ์ไม่รับคืนรถ ผู้บริโภคสามารถทำหนังสือแจ้งบอกเลิกสัญญาได้ และใช้สิทธิวางทรัพย์ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 333 ได้ เนื่องจากเข้าลักษณะเจ้าหนี้ คือบริษัทไฟแนนซ์บอกปัด หรือปฏิเสธไม่ยอมรับชำระหนี้ โดยปราศจากเหตุอันจะอ้างตามกฎหมายได้ โดยนำรถยนต์ดังกล่าวไปวางไว้ที่สำนักงานบังคับคดี ณ ท้องที่ที่ผู้ให้เช่าซื้อตั้งอยู่ และเมื่อมีการวางทรัพย์แล้ว ทำให้ผู้บริโภคหลุดพ้นจากหนี้ที่ต้องชำระ ไม่ตกเป็นผู้ผิดนัด และไม่ต้องเสียดอกเบี้ยให้แก่บริษัทไฟแนนซ์หลังจากวันที่วางทรัพย์
อย่างไรก็ตาม หากเกิดกรณีบริษัทไฟแนนซ์ อาจพยายามฟ้องร้องผู้บริโภคเพื่อเรียกเก็บค่าส่วนต่างหลังจากคืนรถนั้น โดยศาลฎีกาเคยมีคำพิพากษามาแล้ว ผู้บริโภคที่ไม่ได้ค้างชำระค่างวด มีสิทธิที่จะคืนรถและไม่ต้องรับผิดชอบในส่วนต่างที่คงเหลือ รวมถึงมีข้อสัญญาที่กำหนดให้ผู้บริโภครับผิดชอบในส่วนต่างหลังการบอกเลิกสัญญานั้น ถือเป็นข้อสัญญาที่ไม่เป็นธรรม ซึ่งหากผู้บริโภคพบปัญหาจากการดำเนินการดังกล่าว สามารถติดต่อร้องเรียนได้ที่สภาผู้บริโภค
นายโสภณ กล่าวว่า สภาผู้บริโภค กำลังเร่งขับเคลื่อนร่าง พ.ร.บ.ความรับผิดเพื่อความชำรุดบกพร่องของสินค้า พ.ศ. …. หรือ “เลมอน ลอว์” โดยหากกฎหมายนี้มีผลบังคับใช้ จะทำให้ผู้ขายหรือผู้ประกอบการ “เปลี่ยน หรือ คืน” สินค้าชำรุดให้กับผู้บริโภค โดยร่างกฎหมายฉบับนี้เสนอโดยภาคประชาชน ได้ผ่านการตรวจสอบโดยสำนักนายกรัฐมนตรีแล้ว และกำลังรอการบรรจุเข้าสู่การพิจารณาของรัฐสภา
ดังนั้น หากมีกฎหมายนี้บังคับใช้ในอนาคต ทำให้ผู้บริโภคที่มีผลิตภัณฑ์ชำรุดที่ซื้อภายใต้สัญญาเช่าซื้อ สามารถหยุดชำระค่างวดได้โดยไม่ต้องคืนผลิตภัณฑ์ จนกว่าจะมีการซ่อมแซมให้ใช้งานได้ ถือว่าหลักการนี้รับประกันความเป็นธรรมให้แก่ผู้บริโภค หากไม่สามารถใช้ผลิตภัณฑ์ได้เนื่องจากความบกพร่อง และไม่ควรมีภาระผูกพันที่จะต้องชำระค่าสินค้า
“หากประเทศไทยสามารถผลักดันกฎหมาย “เลมอน ลอว์” ได้สำเร็จ จะช่วยเสริมอำนาจให้ผู้บริโภคที่ต้องรับมือกับปัญหา เช่นเดียวกับเจ้าของรถยนต์เนต้า ทำให้สามารถระงับการชำระเงินได้ทันที รวมถึงในกรณีการเลือกซื้อสินค้าอื่น ๆ ได้เช่นกัน” นายโสภณ กล่าว
โดย สำนักข่าวอินโฟเควสท์ (19 ส.ค. 68)
