นางอารดา เฟื่องทอง อธิบดีกรมการค้าต่างประเทศ กระทรวงพาณิชย์ เปิดเผยว่า ในช่วง 7 เดือนแรกปี 2568 (ม.ค.-ก.ค.) ไทยส่งออกข้าว ได้ในปริมาณ 4.30 ล้านตัน ลดลง 25.09% จากช่วงเดียวกันของปีก่อน ที่มีปริมาณส่งออกอยู่ที่ 5.74 ล้านตัน และมีมูลค่า 86,412 ล้านบาท (ประมาณ 2,592 ล้านเหรียญสหรัฐฯ) ลดลง 35.35% จากปีก่อนที่มีมูลค่า 133,663 ล้านบาท (ประมาณ 3,739 ล้านเหรียญสหรัฐฯ)
ทั้งนี้ การส่งออกที่ลดลงมีสาเหตุจากผลผลิตข้าวโลกที่เพิ่มขึ้น โดยเฉพาะอินเดียที่กลับมาส่งออกตามปกติ และคาดว่ามีผลผลิตกว่า 150 ล้านตัน รวมถึงความต้องการนำเข้าข้าวที่ลดลงจากประเทศผู้นำเข้าสำคัญ เช่น อินโดนีเซีย และฟิลิปปินส์ ประกอบกับค่าเงินบาทที่ผันผวนและแข็งค่าขึ้นยังเป็นอีกปัจจัยที่กดดันการส่งออก
อย่างไรก็ดี แม้ว่าภาพรวมการส่งออกข้าวลดลง แต่ไทยยังสามารถขยายตลาด ไปยังประเทศจีน สหรัฐอเมริกา และแอฟริกาใต้ รวมทั้งภูมิภาคตะวันออกกลาง และยุโรปได้เพิ่มขึ้น โดยข้าวหอมมะลิไทย ข้าวนึ่ง ข้าวเหนียว และข้าวกล้อง เป็นชนิดข้าวที่มีปริมาณการส่งออกเพิ่มขึ้นเมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อน ในขณะที่ข้าวที่มีปริมาณส่งออกลดลง คือ ข้าวขาว และข้าวหอมไทย ที่มีการแข่งขันสูงทางด้านราคากับผู้ส่งออกสำคัญอย่างเวียดนาม อินเดีย และปากีสถาน
อธิบดีกรมการค้าต่างประเทศ กล่าวเพิ่มเติมเกี่ยวกับกรณีสหรัฐฯ จัดเก็บภาษีศุลกากรตอบโต้ (Reciprocal Tariffs) อัตรา 19% ตั้งแต่ 1 ส.ค.68 ว่า ข้าวไทย โดยเฉพาะข้าวหอมมะลิไทย ยังคงมีราคาแข่งขันได้กับข้าวหอมเวียดนาม ซึ่งถูกเก็บภาษีในอัตรา 20% และจากตัวเลขส่งออกข้าวไทยไปยังสหรัฐฯ ในช่วง 7 เดือนแรกของปีนี้ ปรับตัวสูงขึ้น 4.26% จึงคาดว่าการส่งออกข้าวไปสหรัฐฯ จะยังคงมีปริมาณใกล้เคียงกับปีก่อนที่ประมาณ 800,000 ตัน
โดยส่วนใหญ่เป็นข้าวหอมมะลิไทย ประมาณ 600,000 ตัน ขณะที่การระงับการนำเข้าข้าวเป็นการชั่วคราวของฟิลิปปินส์ 60 วัน ย่อมเป็นอีกปัจจัยที่กดดันตลาดการค้าข้าว โดยในปีนี้ไทยส่งออกข้าวไปฟิลิปปินส์ 160,000 ตัน คิดเป็น 3.72% ของปริมาณการส่งออกข้าวไทยทั้งหมด
นางอารดา กล่าวว่า ในปีนี้ตลาดการค้าข้าวโลก เผชิญกับภาวะการแข่งขันที่สูงมาก ซึ่งกรมการค้าต่างประเทศ ได้เจรจาขยายตลาดและกระชับความสัมพันธ์ทางการค้ากับคู่ค้าสำคัญมาอย่างต่อเนื่อง และในช่วง 5 เดือนสุดท้ายของปี 2568 กรมฯ จะเดินหน้าจัดกิจกรรมส่งเสริมตลาดและเร่งดำเนินการตามข้อสั่งการของนายจตุพร บุรุษพัฒน์ รมว.พาณิชย์ ในการผลักดันการส่งออกข้าวไทย ตามที่ได้หารือร่วมกับภาคเอกชนสมาคมผู้ส่งออกข้าวไทย เพื่อช่วยให้มีคำสั่งซื้อรองรับผลผลิตข้าว และผลักดันการส่งออกข้าวให้เป็นไปตามที่ได้ประเมินไว้ที่ 7.5 ล้านตัน
โดยจะเร่งการเจรจาตกลงซื้อขายข้าวแบบรัฐต่อรัฐ กับรัฐบาลจีนที่ยังเหลือตามสัญญาอีก 280,000 ตัน และขยายตลาดข้าวขาวและข้าวนึ่งไปยังตลาดที่มีความต้องการและมีศักยภาพ เช่น ซาอุดีอาระเบีย และอิรัก การเจรจาขยายตลาดกับญี่ปุ่น รวมถึงการรับรองคณะผู้นำเข้าข้าวฮ่องกงเดินทางเยือนไทยซึ่งเป็นตลาดข้าวหอมมะลิไทย ที่สำคัญเพื่อสร้างความเชื่อมั่นในคุณภาพมาตรฐาน
นอกจากนี้ กรมฯ มีแนวทางที่จะประชาสัมพันธ์ข้าวไทย ในงานแสดงสินค้านานาชาติให้ครอบคลุมตลาดที่มีศักยภาพ ได้แก่ ออสเตรเลีย จีน เยอรมนี และซาอุดีอาระเบีย และเชื่อมโยงการผลิตและการตลาดผ่านการจัดงาน TRC สัญจร เพื่อถ่ายทอดข้อมูลแนวโน้มตลาดแก่เกษตรกร ช่วยยกระดับการผลิตให้ตรงตามความต้องการของตลาดต่อไป
โดย สำนักข่าวอินโฟเควสท์ (26 ส.ค. 68)
